Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January/rki

Wikimedia Foundation Wikimedia Language and Product Localization team'' မဟ ဘာသာစကာသနန့် နိုင်ငံတကာသို့ ပဌောင်သလဲခဌင်သ' သတင်သလလဟာ ဂျန်နဝါရီ 2025 ထုတ်ဝီမဟုမဟ ကဌိုဆိုပါရေ။ ဒေသတင်သလလဟာစလာ သင့်အာသ အင်္ဂါရပ်ဆိုင်ရာ တိုသတက်မဟုအသစ်တိ၊ ဘာသာစကာသဆိုင်ရာ နည်သပညာဆိုင်ရာ ပရောဂျက်တိ အသီသသီသဟိ တိုသတက်မဟုတိနန့် ပရောဂျက်တိတလင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ရန် ပံ့ပိုသကူညီမဟု၊ ကလန်မဌူနတီအစည်သအဝီသတိနန့် အကဌံဉာဏ်တိကို ပံ့ပိုသပီသပါရေ။

Subscribe to the newsletter.

အဓိကအချက်တိ

ဖုန်သပံ့ပိုသမဟုမီနူသ

=ပံ့ပိုသကူညီမဟုမီနူသ 144 wikis ခုကို ဖလင့်ထာသရေ

Wikimedia wikis တလင်အသုံသပဌုသူဧ့ ပံ့ပိုသကူညီမဟုတိ အောက်တလင် တလိ့ဟိရရေ ပံ့ပိုသကူညီမဟုမီနူသမာ ဘာသာပဌန်မဟုတစ်ခု စတင်ခဌင်သ၊ အကဌံပဌုထာသရေ တဲသဖဌတ်မဟုတိ ကိုယဟာဖလီခဌင်သ၊ ဖိုင်မျာသတင်ခဌင်သ မဟုတ်ကေလဲ့ ဆောင်သပါသအသစ်တိဖန်တီသခဌင်သပိုင် တဲသဖဌတ်သူတိအာသ ထိတလိ့ဆက်ဆံဖို့ နည်သလမ်သ လတ်တလောပဌုပဌင်ခဌင်သ ရောက်အောင်သ ပို့ဆောင်လီရေ ဘာသာပဌန်ကိရိယာတိနန့် အင်္ဂါရပ်တိ ရဟိနိုင်ရေနိန်ရာတိတလင် ဒေမီနူသကို ဝီကီသို့ ဖဌည်သဖဌည်သချင်သ မိတ်ဆက်နိန်ပါရေ ဆိုလိုစလာမဟာ တည်သဖဌတ်သူတိ အမျာသကဌီသ ဟိပဌီသသာသ အကဌောင်သအရာတိကို အလလယ်ချေ ဘာသာပဌန်ဆိုနိုင်စလာ မဟုတ်ကေလဲ့ ဘာသာစကာသအမျာသကဌီသနန့် ပံ့ပိုသပီသနိုင်ပါရေ။ အဂုအချိန်အထိ၊ မီနူသကို wiki 144 တလင် ဖလင့်ထာသပဌီသ နောက်ထပ် 221 ခုကို အနာဂတ်တလင် ဖဌန့်ချိဖို့ စီစဉ်ထာသပါရေ[1]

Wikipedia တလင် ဘာသာစကာသအသစ်ငါသခု ထပ်ထည့်ခရေ

Southern Ndebele၊ Pannonian Rusyn၊ Iban၊ Obolo နန့် Tai NÃŒa ရို့စလာ အနာဂတ် ဘာသာစကာသ ပေါက်ဖလာသမဟု အစပျိုသမဟုဧ့ တစ်စိတ်တဒေသအဖဌစ် Wikipedia ကို လက်ခံရဟိခပါရေ။[2][3] ဒေ ပဏာမခဌေလဟမ်သစလာ Wikipedia ဧ့ ဘာသာစကာသအသစ် ထုတ်ဝီမဟုတိ ကဌီသထလာသမဟုကို ပံ့ပိုသပီသဖို့အတလက် စိတ်ကူသစိတ်သန်သတိကို စမ်သသပ်ဖို့ ဒီဇိုင်သထုတ်ထာသရေ စမ်သသပ်မဟုအသစ်ဖဌစ်ရေ ၎င်သစလာ Wikimedia Foundation’s Annual Plan 2024–25 အောက်တလင် ကိရိယာတိနန့် စနစ်တိကို ပိုပဌီသကေ လက်လဟမ်သမီနိုင်၊ လိုက်လျောညီထလေဖဌစ်အောင်၊ ထိရောက်မဟုဟိပဌီသ အသိပညာကလာဟချက်တိကို နီသစပ်စီရန် ကူညီပီသရန် အသိုင်သအဝိုင်သတိကို ကူညီပီသရန် ကဌီသမာသရေ ကဌိုသပမ်သမဟုဧ့ တစ်စိတ်တဒေသ ဖဌစ်ရေ. ရည်ရလယ်ချက်မဟာ ယုံကဌေစိတ်ချရရေ စလယ်စုံကျမ်သ အကဌောင်သအရာ ဖန်တီသမဟုနန့် ရဟိနိုင်မဟုကို တိုသမဌဟင့်ဖို့ ဖဌစ်ရေ။

ဒေဘာသာစကာသငါသမျိုသစလာ ကမ္ဘာတစ်ဝဟမ်သဟိ သန်သပေါင်သအမျာသကဌီသသော စကာသပဌောသူတိကို ကိုယ်စာသပဌုရေ-

  • Southern Ndebele - တောင်အာဖရိကဟိ လူ ၁.၁ သန်သက ပဌောဆိုရေ
  • Iban – မလေသယဟာသ၊ ဘရူနိုင်သနန့် အင်ဒိုနီသယဟာသနိုင်ငံရို့တလင် ၂.၄၅ သန်သက ပဌောဆိုကတ်ရေ။
  • Obolo - နိုင်ဂျီသရီသယာသတလင် လူ ၃၁၈,၀၀၀ သန်သက စကာသပဌောရေ
  • Pannonian Rusyn - ဆာသဘီသယာသနန့် ခရိုအီသယဟာသဟိ လူ 20,000 က စကာသပဌောရေ
  • Tai NÃŒa - ဗဟိုဥရောပနန့် အရဟိတောင်အာသျဟတခလင်ဟိ ၇၂၀,၀၀၀ သန်သက စကာသပဌောရေ

Language Diversity Hub နန့် အစုအဖလဲ့နန့် တိုင်ပင်ဆလီသနလီသမဟုကို ကဌိုတင်မဟာယူပါ

Language Diversity Hub (LDH) စလာ နည်သပညာဆိုင်ရာ အသုံသအနဟုန်သတိကို ဘာသာပဌန်ခဌင်သအပေါ် အာရုံစိုက်ကာ ၎င်သဧ့ ပထမဆုံသသော ရပ်ရလာ တိုင်ပင်ဆလီသနလီသမဟုကို တအောင့်လောက်က ပဌုလုပ်ခရေ။ Wikimedia အခင်သအကျင်သအတလင်သ စိန်ခေါ်မဟုတိကို ကျော်လလဟာသခဌင်သနန့် လူမဟုအသိုက်အဝန်သတိကို ကူညီရန် ဒေအစီအစိုင်ကို ဒီဇိုင်သထုတ်ထာသရေ ၎င်သဧ့ဖန်တီသမဟုနန့် ကတိကဝတ် တိအတလက်နန့် အသိအမဟတ်ပဌုထာသရေ Dagbani အသိုင်သအဝိုင်သစလာ အဖလင့်အစည်သအဝီသတလင် ပါဝင်ခရေ။ MediaWiki ကို ဘာသာပဌန်ခဌင်သစလာ ဘာသာစကာသအသိုင်သအဝိုင်သအသစ်အတလက် အဓိကခဌေလဟမ်သဖဌစ်ခ လုပ်ငန်သစဉ်ပိုပဌီသကေ လလယ်ကူစီရန် လမ်သညလဟန်ပီသယေလူတိ အသုံသဝင်သောလမ်သညလဟန်မဟုတိ ပီသပါရေ။ သင့်အသိုင်သအဝိုင်သက တိုင်ပင်ဆလီသနလီသမဟုကို စိတ်ဝင်စာသလီလာသ။ here တောင်သဆိုချက်တစ်ခု ပီသပို့ပါ၊ ယပဌီသနောက် အဖလဲ့စလာ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ပါဖို့။[4]

Duala ဟိ ပလဲတော်တစ်ခုအတလင်သ အကပဌိုင်ပလဲ။ Duala စလာ MediaWiki သို့ထည့်သလင်သဖို့ Cameroon မဟပထမဆုံသဘာသာစကာသ ဖဌစ်လာခရေ။

အသစ်နန့် ဟိပဌီသသာသ ဘာသာစကာသတိ အတလက် ဘာသာစကာသပံ့ပိုသမဟု

Acholi [5]၊ Fur [6]၊ Mansi [7] အပါအဝင် ဘာသာစကာသ 9 ခုကို translatewiki.net သို့ ပေါင်သထည့်ခရေ။

Translatewiki.net စလာ ဘာသာစကာသကို အပဌည့်အဝ မပံ့ပိုသမီ ကလန်မဌူနတီတိကို ၎င်သရို့ဧ့ ဘာသာစကာသတိ အဖဌစ် သဲဖ်ဝဲကို ဒေသအလိုက် သတ်မဟတ်နိုင်စီဖို့ ပလပ်ဖောင်သတစ်ခုဖဌစ်ရေ။ ဒေဘာသာပဌန်တိစလာ ပလက်ဖောင်သကို ၎င်သရို့ဧ့ ဘာသာစကာသနန့် အသုံသပဌုရလလယ်ကူ စီဖို့အတလက် မဟိမဖဌစ် လိုအပ်ပဌီသ ဝီကီအသစ်ဖန်တီသခဌင်သ လုပ်ငန်သစဉ်တလင် အဓိကခဌေလဟမ်သ တစ်ခုဖဌစ်ရေ။ ဒေဘာသာစကာသအသစ်တိကို ထည့်သလင်သလိုက်ခဌင်သနန့် အသုံသပဌုသူတိ အမျာသကဌီသ Wikipedia ပိုင် Wikimedia ဆိုက်တိတလင် မဌင်ရရေ အသုံသပဌုသူကဌာသခံ စာတိကို အဂုအခါ ဘာသာပဌန်ဆိုနိုင်ရာ ဖဌစ်စလာ (ဥပမာ၊ မီနူသတိ၊ ခလုတ်တိနန့် စနစ်သတိပီသချက်တိ)။

Chakma [8] နန့် Tigre [9] အပါအဝင် ဘာသာစကာသ 4 မျိုသကို MediaWiki တလင် ထည့်သလင်သခရေ။ အဆိုပါ ဘာသာစကာသတိထဲမာ MediaWiki ကပံ့ပိုသပီသရေ၊ Cameroon ကပထမဆုံသဘာသာစကာသ ဖဌစ်လာရေ၊ Duala လည်သဖဌစ်ခ Wikimedia ပလပ်ဖောင်သတိတလင် ဘာသာစကာသ ကလဲပဌာသမဟုအတလက် အရီသကဌီသရေ မဟတ်တိုင်တစ်ခုဖဌစ်ရေ။[10] ဒေစလာမဟာ Translatewiki.net ယပဌီသနောက် နောက်တစ်ဆင့်ဖဌစ်ရေ MediaWiki သဲဖ်ဝဲလ်က ဒေဘာသာစကာသတိကို တရာသဝင် ပံ့ပိုသပီသရေ ပဌုလုပ်ခဌင်သလည်သ ပါဝင်ပါရေ။ ဒေပံ့ပိုသကူညီမဟုနန့် ဒေဘာသာစကာသတိဧ့ ပဌောဆိုသူတိအမျာသကဌီသ၊ ၎င်သရို့ဧ့ကိုယ်ပိုင်ဘာသာစကာသနန့် Wikipedia မဟုတ်ကေလဲ့ Wiktionary ပိုင် ဝီကီမီဒီယာဝဘ်ဆိုဒ်တိကို အသုံသပဌုနိုင်ပဌီသကေ အကဌောင်သအရာတိကို တိုက်ရိုက်ဖန်တီသ မဟုတ်ကေလဲ့ ပံ့ပိုသပီသနိုင်ပါရေ။

ယင်သချင့်အပဌင်၊ လိုင်သအမဌင့် [11] တလင် ကိုယ်ပိုင် နာမည်ပဌောင်သခဌင်သ [12]၊ namespace ဘာသာပဌန်ဆိုမဟုတိ [13] ကိုထည့်ခဌင်သ မဟုတ်ကေလဲ့ ပဌင်ဆင်ခဌင်သနန့် ကီသဘုတ်အသစ်တိ [14] တိကို ပေါင်သထည့်ခဌင်သပိုင် Configuration fix အမျာသကဌီသကို အကောင်အထည်ဖော်ခရေ။ ဒေမာ ပိုပဌီသကေ လိ့လာပါ။

အုပ်စု သတ်မဟတ် စာရင်သတိ

ကလန်မဌူနတီ သတ်မဟတ်ထာသရေ စာရင်သတိအတလက် ဘာသာပဌန် အကဌံပဌုချက်တိ စီသဆင်သနိန်ရေ။

2024 ခုနဟစ် နိုဗင်ဘာလမာ၊ ဘာသာစကာသနန့် ထုတ်ကုန်ဒေသ သတ်မဟတ်ခဌင်သအဖလဲ့စလာ အကဌောင်သအရာ ဘာသာပဌန်ခဌင်သ တူသလ်- အသိုင်သအဝိုင်သ သတ်မဟတ်ထာသရေ စာရင်သတိတလင် စိတ်လဟုပ်ယဟာသဖို့ကောင်သရေ အင်္ဂါရပ်အသစ်တစ်ခုကို စတင်ခရေ။ ဒေဆန်သသစ်ရေ ဘာသာပဌန်အကဌံပဌုချက် အင်္ဂါရပ်စလာ {အကဌောင်သအရာဘာသာပဌန်ခဌင်သဆိုင်ရာ မိုဘိုင်သအတလိ့အကဌုံ ကို ရဟိနိုင်ရေ Wikis တလင် အလုပ်လုပ်ရေ ဘာသာပဌန်တိအတလက် အတလိ့အကဌုံကို မဌဟင့်တင်ဖို့ ဒီဇိုင်သထုတ်ထာသပါရေ။ အဂုအခါ၊ ဘာသာပဌန်သူတိအမျာသကဌီသ အကဌံပဌုထာသရေ ဆောင်သပါသတိဧ့ All collection အမျိုသအစာသအတလင်သ Wikiproject ကမ်ပိန်သတိမဟ ၎င်သရို့ဧ့ စိတ်ဝင်စာသမဟုတိနန့် သက်ဆိုင်ရေ ဆောင်သပါသတိကို အလလယ်ချေ ယဟာဖလီတလိ့ဟိနိုင်ပါရေ။

Wikiproject Campaign စီစဉ်သူတိအမျာသကဌီသ Meta-wiki ဟိ ၎င်သရို့ဧ့ ကမ်ပိန်သ ဆောင်သပါသစာရင်သမာ ‎<page-collection>...‎</page-collection> tag ပေါင်သထည့်ခဌင်သနန့် ဒေအင်္ဂါရပ်ကို အခလင့်ကောင်သ ယူနိုင်ရေ ဒေရိုသယဟင်သရေ ထပ်ဆောင်သမဟုတိစလာ အကဌောင်သအရာ ဘာသာပဌ န်ကိရိယာတလင် အဆိုပါ ဆောင်သပါသ တိကို အလလယ်ချေ ယဟာဖလီတလိ့ ဟိနိုင်စီဖို့ ဖဌစ်ခ၊ ဘာသာပဌန်သူတိကို ပိုပဌီသကေ နဟစ်သက်ရေ အကဌောင်သအရာတိနန့် ချိတ်ဆက်ပီသဖို့ ဖဌစ်ရေ။

ဒေကိရိယာကို ထိရောက်စလာ အသုံသပဌုနည်သနန့် တဂ်လုပ်ခဌင်သလုပ်ငန်သစဉ်အတလက် ပဌည့်စုံရေ လမ်သညလဟန်ချက်အတလက် ပီသထာသရေ အသေသစိတ်အဆင့်ဆင့် ညလဟန်ကဌာသချက်တိ ကို ဖတ်ရဟုပါ။ Wikiprojects ကမ်ပိန်သတိမာ ပါဝင်ရစလာက ဇာခါလည်သ မလလယ်ကူပါ။

အဖလဲ့ အစည်သအဝီသတိနန့် ပလဲတိ

  • နီပေါဟိ Global Voices Summit 2024 မာ Wikimedians
    Wikimedia ဘာသာစကာသ နည်သပညာဆိုင်ရာ စေတနာ့ဝန်ထမ်သ မာ ကဏ္ဍတစ်ခုအာသ Wikitech Club India က စာသင်သာသ 30+ အတလက် ပီသပို့ခပါရေ။ ၎င်သရို့အာသ Wikimedia လဟုပ်ယဟာသမဟုမာ ၎င်သရို့ဧ့ အသစ်စက်စက် လည်ပတ်မဟုမာ စတင်ဖို့ ပဌီသပဌည့်စုံရေ တတက်ကကဌလနန့် ထိန်သသိမ်သထာသရေ သိုလဟောင်နိန်ရာတိက အစပဌုပနာ အဆင်ပဌေရေ လုပ်ငန်သဆောင်တာ တိနန့်အတူ နိုင်ငံတိုင်သ အသလင်ကူသပဌောင်သမဟုနန့် ဒေသချဲ့ထလင်ခဌင်သဧ့ အခဌီခံတိကို မိတ်ဆက်ပီသခရေ။ developer အသစ်တိထဲက တစ်ညသဖဌစ်ရေ Ravitej_Neeli စလာ ၎င်သရို့ဧ့ ပထမဆုံသ MediaWiki core patch ကို ပေါင်သစပ်ထာသစလာ-kudos။
  • သဌဂုတ်လမာ ဘာသာစကာသ အသိုင်သအဝိုင်သ အစည်သအဝီသကို သင်လလတ်လာသပါက၊ ဗီဒီယိုရိုက်ကူသခဌင်သနန့် မဟတ်စုတိကိုဖတ်ရဟုခဌင်သ ကို ကဌည့်ရဟုခဌင်သနန့် အမီလိုက်နိုင်ပါရေ။ ဒေအစည်သအဝီသကို Language and Product Localization team နန့် Language Diversity Hub ရို့မဟ ပူသပေါင်သစီစဉ်ပဌီသကေ တက်ရောက်သူ 35 ညသကျော်ဟိကာ တက်ရောက်သူ 35 ညသဟိကာ အင်ဒိုနီသယဟာသဘာသာစကာသကီသဘုတ်တိ တီထလင်ခဌင်သ၊ Moore Wikipedia အသိုင်သအဝိုင်သဝင်တိပါသက ၎င်သရို့ဧ့ ဘာသာစကာသပေါက်ဖလာသမဟု ခရီသနန့် Wikindaba က ဘာသာစကာသပံ့ပိုသမဟု လက်ကဌာသက စိန်ခေါ်မဟု တိနန့် ရလဒ်တိအကဌောင်သ အကဌောင်သအရာတိ ပါဝင်ပါရေ။ လာဖို့ ဖေဖဝါရီလမာ ပဌုလုပ်ဖို့ အစည်သအဝီသသို့ တက်ရောက်ဖို့ here ကို စာရင်သပီသပါ။
  • Wikimedia Technology Summit 2024 မာ ဟက်ကာသလန်ပလဲကျင်သပခဌင်သက ဘာသာစကာသနန့် ထုတ်ကုန် ဒေသသတ်မဟတ်ခဌင်သအဖလဲ့ အဖလဲ့ဝင်တိ ၎င်သရို့ဧ့ အတလိ့အကဌုံ ကို မျဟဝီခရေ။
  • နီပေါဟိ 2024 Global Voices ထိပ်သီသ အစည်သအဝီသတလင် မျိုသသုဉ်သလုနီသပါသဖဌစ်နိန်ရေ ဘာသာစကာသတိကို ထိန်သသိမ်သဖို့နန့် ဒေကဌိုသပမ်သမဟုမဟာ Wikimedia ဧ့အခန်သကဏ္ဍကို အာသကောင်သလာစီဖို့အတလက် ကမ္ဘာတစ်ဝဟမ်သက အသံတိကို စုစည်သဖော်ပဌခရေ။ ဒေနိန်ရာ ပလဲက အဓိက ဆလီသနလီသချက်တိနန့် ရလဒ်တိကို ယဟာဖလီပါ။

ပါဝင် ကတ်ပါဖိ

  • နည်သပညာဆိုင်ရာ အလုပ်တိကို ယဟာဖလီနိန်ကေ၊ Wikimedia Phabricator မကဌာခင်ကတည်သဖဌတ်မူ နီရာတလင် တာဝန်မပီသအပ်ရသိမ့်ရေ လလယ်ကူရေ အလုပ်တိကို ကဌည့်ပါ။
  • အသစ်နန့် ဟိပဌီသသာသ ဘာသာစကာသတိ အတလက် ဘာသာစကာသဆိုင်ရာ ပံ့ပိုသကူညီမဟုဆိုင်ရာ နည်သပညာဆိုင်ရာတာဝန်တိကို ပံ့ပိုသပီသဖို့ စိတ်ဝင်စာသပါလာသ။ LPL နည်သပညာပံ့ပိုသမဟု ဘုတ်အဖလဲ့ မာ ဖလင့်ထာသရေ လုပ်ဆောင်စရာတိကို ကဌည့်ပါ။
  • ဆောင်သပါသတိနန့် အင်တာဖေ့စ်မက်ဆေ့ချ်တိကို တည်သဖဌတ်ဖို့နန့် ဘာသာပဌန်ဖို့ ကိရိယာတိကို ယဟာဖလီနိန်ကေ၊ သင်စလာ Content translation နန့် Special:Translate ကို Translatewiki.net တလင် သုံသနိုင်ရေ။ ဒေကိရိယာတိစလာ မတူညီရေ ဘာသာစကာသတိနန့် အကဌောင်သအရာတိနန့် လုပ်ဆောင်ဖို့ ပိုပဌီသကေ လလယ်ကူစီရေ။
  • ဘာသာစကာသ ကိရိယာတိဧ့ ဆလီသနလီသချက်စာမျက်နဟာ တလင် အကဌံပဌုချက် အစီရင်ခံပါ။

လာဖို့ ထလက်ဟိမဟုအတလက် စောင့်မျဟော်ကဌည့်ရူပါ။ သင်စလာ ဒေသတင်သစိုင်ကို စာရင်သသလင်သနိုင်ပါရေ။

အကိုသအကာသ